Ηρακλείδαι:  Τα παιδιά του Ηρακλή καταδιώκονται από τον βασιλιά των Μυκηνών Ευρυσθέα και ζητούν άσυλο στην Αθήνα. Ο Ευρυσθέας, βλέποντας ότι οι Αθηναίοι δεν του παραδίδουν τους ικέτες, κηρύσσει πόλεμο εναντίον τους. Η θυγατέρα του Ηρακλή Μακαρία δέχεται να θυσιαστεί για να εκπληρωθεί ένας χρησμός σύμφωνα με τον οποίο οι Αθηναίοι θα νικούσαν μόνο αν μια νεαρή κοπέλα δεχόταν να πεθάνει.

Το δεύτερο μεγάλο ηρωικό έπος της αρχαίας ελληνικής γραμματείας μετά την Ιλιάδα, αποτελούμενο από 12.110 στίχους, πραγματεύεται την επιστροφή των Ελλήνων στην πατρίδα μετά την άλωση της Τροίας, αναδεικνύοντας γενικά τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι παλιννοστούντες και ειδικότερα τον περιπετειώδη επαναπατρισμό του ήρωα του Τρωικού Πολέμου και βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα, καθώς και το φόνο των μνηστήρων, οι οποίοι, έχοντας εγκατασταθεί στο παλάτι του, διεκδικούσαν μέσω της συζύγου του, Πηνελόπης, τη βασιλεία. Ο ηρωισμός στην Οδύσσεια δεν είναι εκείνος των πεδίων των μαχών, αλλά ο καρτερικός αγώνας της επιβίωσης και της επίτευξης των μεταπολεμικών ειρηνικών σκοπών, όπως η ανάπτυξη του εμπορίου, της ναυτιλίας και των νέων αποικισμών.